Kasnakların Çalışması ve Aktarma-Vites Oranları
Manuel şanzımanda dişli oranı, farklı büyüklükteki (farklı çap) dişliler üzerinden hareketin aktarılmasıyla sağlanır: büyük dişli küçük dişliyi döndürürken; küçük dişlinin hızı artar fakat torku azalır, küçük dişli büyük dişliyi döndürürken; büyük dişlinin hızı azalır fakat torku artar. Tıpkı vitesli bisiklette olduğu gibi. CVT şanzımanlardaysa dişli yoktur, bunun yerine çapları sürekli değişen kasnaklar vardır; aslında kasnağın çapı değişmez, kayışın sarıldığı-dolandığı kasnak çapı değişir. Her bir kasnak iki konik yüzeyden oluşur. Konik yüzeylerden biri hareketlidir ve hidrolik basınçla eksenel (mil üzerinde ileri-geri) hareket edebilir. Kasnağın konik yüzeyinin bu şekilde ileri-geri hareket etmesi; kayışın sarıldığı aralığın daralıp-genişlemesine sebep olur. Kasnak aralığı daraldıkça, kayış daha az derine sarılır ve dönüş dairesi çapı büyür (büyük dişli gibi davranır); kasnak aralığı genişledikçe, kayış daha derine sarılır, ve dönüş çapı küçülür (küçük dişli gibi davranır). Karşılıklı çalışan ve biri döndüren (giriş) kasnak, diğeri döndürülen (çıkış) kasnağın çaplarının sonsuz ölçekli olarak değiştirilebilmesi, şanzımanda hızın ve torkun (momentin) değiştirilebilmesini sağlar. CVT şanzımanda vites oranları yaklaşık 2.5 ile 0.4 arasında değişebilir.Döndüren (giriş) kasnak küçük çapta ve döndürülen (çıkış) kasnak büyük çapta olduğunda; bu büyük bir vites oranı verir; tıpkı 1. Vites gibi. Çıkış kasnağı yavaş döner ama tork yaklaşık 3-4 kat artar, yani aracın çekiş kuvveti çok büyük olur fakat hızı çok azdır, bu aracın ilk kalkışı için uygun olan orandır.
Döndüren (giriş) kasnak büyük çapta ve döndürülen (çıkış) kasnak küçük çapta olduğundan; bü küçük bir vites oranı demektir, overdrive dene hız oranına karşılık gelir, tıpkı 5-6-7.vitesler gibi. Çıkış kasnağı, giriş kasnağından çok daha hızlı döner (hız artmıştır), fakat çıkış kasnağındaki tork azalmıştır. Bu, fazla tork ihtiyacı olmayan ortalama yüksek hızlarda, düz yolda-otoban sürüşlerinde-sabit hızlardaki sürüşlerde, çıkış devrinin maksimum olmasını, bu sayede motor devrinin düşük tutulmasını ve yakıt tasarrufu yapılmasını sağlar.
CVT Kayışı:
Otomobillerde kullanılan cvt şanzımanlarda çelik yapılı kayış kullanılır. Bu kayış iç içe geçmiş çoklu çelik şeritlerin üzerine dizilmiş yüzlerce çelik baklalardan (elemanlar) oluşur. Çelik şeritler dairesel esnekliği sağlarken, baklalar kasnakların konik yüzeyine tutunurlar. İki kasnak arasında hareketin aktarılması bu çelik kayış üzerinden sağlanır. Kayış, kasnakların konik yüzeylerine sürtünme kuvvetinin etkisiyle tutunur ve hareket kuvvetini iletilir. Sürtünme kuvveti ideal olmalıdır; çok olursa kayış aşınır, az olursa kayış sıyırır-kaçırır ve zarar görür. Gelişen teknolojiyle yüksek tork miktarları (yaklaşık 300Nm) bu kayış üzerinden aktarılabilmektedir. Buna rağmen cvt şanzımanın en büyük sınırlayıcılarından biri, yüksek motor torku karşısında olası dayanıksızlık-arıza durumlarıdır.
CVT Şanzıman Kontrol Ünitesi:
CVT şanzıman, bir elektronik kontrol ünitesi (ECU) tarafından; sensörlerden gelen sinyaller değerlendirilerek ve ECU’deki yazılımı kullanılarak yönetilir. Geliştirilmiş yazılım ve yüksek işlemcili donanım (ECU-Bilgisayar), cvt şanzımanın en iyi performansta ve en doğru şekilde yönetilmesini sağlar. Motor devri, gaz pedalı konumu, araç hızı, motor yükü vb. onlarca sensörden gelen sinyaller, ECU’deki yazılıma göre değerlendirilip kullanılarak; vites kademesinin (aktarma oranının) ayarlanması sağlanır. CVT ECU’sü, diğer elektronik kontrol üniteleriyle can-bus hattı üzerinden iletişim halinde çalışır, örneğin motor kontrol ünitesi (motor ecu’sü), ABS-ESP ecu’sü vb. CVT elektronik kontrol ünitesi, elektrohidrolik kumanda ünitesini kumanda eder. CVT şanzımanın doğru olarak çalıştırılabilmesi için, şanzımandaki bazı sensörlerden gelen sinyaller kullanılır; giriş mili hız sensörü, çıkış mili hız sensörü, vites kolu konum sensörü (P-R-N-D), yağ sıcaklığı ve yağ basınç sensörleri vb.
Giriş kasnağı ve çıkış kasnağı dönüş hızlarının algılanmasıyla, aktarma oranı (vites oranı) anlık olarak hesaplanır.
CVT Şanzıman Elektrohidrolik Kumanda Ünitesi:
CVT şanzımanın D (ileri), R (geri), N (boş) konumlarına alınması sırasında çalıştırılan planet dişli setindeki çok diskli plakaların (kavrama ve fren) hidrolik kumandası, tork konvertörünün hidrolik yağ beslemesi, kasnakların hareketli konik yüzeylerini hareket ettiren hidrolik pistonların hidrolik kumandası; şanzımanın alt (karter) kısmındaki elektrohidrolik ünite tarafından yapılır. Elektrohidrolik ünite (beyin); bir çok yağ akış kanallarının açılıp kapanmasını sağlayan elektrohidrolik valfler (selenoid valfler), çek valfler, basınç kontrol valfleri ve vites koluna bağlı (P-R-N-D) çalışan sürgülü hidrolik valflerden oluşur. Labirent şeklindeki yağ kanalları ve valflerden oluşan hidrolik kumanda ünitesi, cvt şanzımanın tüm hidrolik mekanizmalarının çalışmasını sağlar.
Merhaba
2009 model T31 sahibiyim.aracım 225000 km.de
Düzenli periyodik bakımları yetkili serviste yapıldı ancak şanzıman cvt yağı hiç değiştşrimedi.
Son zamanlarda şehir içinde hissedilmeyen şehirlerarası yolda 2-3 saat kullanım sonrasında düz yolda hafif gazla araç rahat akarken hafif gazla rampaya çıkmaya başladığında özellikle 80 ile 100 km arasında titreme oluyor.100 ü geçince kesiliyor.
Aracın balansı aksları kontrol edilmiştir.
Sorun hakkında bu maile istinaden yorumda bulunabilir misiniz?
Tşkler
Merhaba, aracınız dizel ise muhtemelen üzerinde CVT değil, JF613 diye tabir ettiğimiz şanzıman bulunmaktadır. Arızanız tork konvertör arızasına benzemektedir.
Merhabalar
Ben gurcistanda yasiyorum.Aracim 2011 Nissan Rough 2.5 benzin.CVT sanziman ayda bir kac kez ozellikle ilk calistirdigimda full gaza da bassam arac cm cm gidiyor ve bir kac metre gitdikten sonra sorun gidiyor,Ama rampada park halindeyken calistirdigimda arac yerinden kipirdamiyor full gaza bassam rpm max 1200 degerini gecmiyor,fakat bosa aldgimda rpm yukseliyor.Burdaki serviste cvt alarm yok dediler sadece buji leri degistirdi fakat sorun devam ediyor
Merhaba Osman Bey, aracınızda şanzımanda problem olduğu kesin. CVT şanzımanlardan maalesef çok fazla servis bulunmuyor. Buyrun gelin bir çayımızı için, hem ücretsiz ekspertiz yapalım. Dilerseniz aracınızı bırakırsınız, biz gerekli onarımları gerçekleştirebiliriz.
merhaba
aracım 2016 model nissan micra 1.2 otomatik 38000 km de.70 -80 km hız dan sonra uğultu sesi gelmeye başlıyor ve hızlandıkça artıyor.şanzıman arızası olabilir mi? birde bu araçların şanzıman yağı kaç km de değişiyor
Merhaba, problem şanzımandan olabileceği gibi, diğer yürüyen aksamdan da olabilir. Bir teknisyenimizin aracınızı test etmesi gerekmektedir. Cvt araçlar için ortalama 80.000 km’de bir yağ değişimi önermekteyiz.
Aracım 2012model
2013 Mart ta trafiğe çıktı
53000 km de
Cvt şanzıman yağının değişmesi gerekiyor mu?
Ali Bey, 7 yıldır trafikte olan bir araç için yağ değişimi yapabilirsiniz.
Merhabalar . Aracım 2014 qashqai 1.6 dci cvt. Bazen şanzımandan kayış sesi duyuyorum ve bazen kalkışlarda titreme yapıyor. Teşekkürler
Atakan Bey, titreme bu araçlarda klasik. Herhangi bir arıza kodunuz var mıdır?
Merhaba aracım 2006 albea cvt .araç ilk hareket esnasında ve geri,ileri manevrada 2sn geç vuruntulu lavrama yapıyor.yağını çok sık aralıkla şanzıman temizliği açısındanda değişim yaptım,fakat yinede değişiklik olmadı.195bin km de.
Mustafa Bey, Albea cvtler hakkında çok fazla bilgimiz olmamak ile birlikte, bahsettiğiniz arıza şanzıman beyni veya kasnaklarında basınç kaçağı olduğunu işaret etmektedir.
Merhabalar
2012 1.2 micra otomatik Aracımız Haziran ayında 75bin km’de alındı eşim kullandığı için 76bin km bakım yaptırdım bu esnadaysa şanzıman yağ değişimi istedim Bosch car daki arkadaş 2 lt şanzıman yağı koyduğunu Ve yağın simsiyah olduğunu söyledi İyiki yapmışız dedi fakat 2 lt bana az geldi o gün bir şey diyemedim bir bilgim olmadığı için Acaba doğru bir işlem mi yapıldı ? Doğru bir oran mı? Yağ azlığından yakın zamanda bir sıkıntı olabilir mi? Ve ne yapmam gerekir ? Aracımız 8 yaşında P konumdan D ye alınca bir hafif silkeleme yapıyor park ederken N alıp el freni çekerek P konumuna alıyoruz tabii bizden önce kullanım hakkında bir bilgimiz yok maalesef Şimdiden teşekkür ederim
2006 Honda city cvt şanzıman aracımın sorunu şu şekilde.
Araç soğuk iken D ye veya R ye aldığımda motor silkeleyip sürtme ile vurma sesi bir arada geliyor. Araç ile uzun yol yaptıktan sonra (10-20km kadar) bu sorun biraz azalıyor.
Araç D’de veya R’de iken Durduğum da vuruntu yapıp vites boşa düşüyor.
Merhaba Yunus Bey, maalesef bu model araçlara şirket olarak şu an için hizmet vermemekteyiz.
Merhabalar 2015 nissan juke 1,6 benzinli otomatik vites aracımında sanzıman karterinde bir mikktar yağ akıntısı var .bu normal bir durummudur.
Merhaba Gazi Bey, yağın temizlenip nereden geldiği kontrol edilmelidir. Dilerseniz İstanbul Kartal, İstanbul Levent, Ankara ve İzmir’de bulunan servislerimize uğrayıp bu sıkıntıyla ilgili tespitinizi yaptırabilirsiniz. Size hizmet etmekten mutluluk duyarız.
Merhaba,
2017 trafiğe çıkışlı 1.2 otomatik cvt nissan micramız var. Yokuş çıkarken ve ani hızlanma durumlarında motordan normalde olanın dışında hafif ses geliyor. Vitesi N konumuna alıp gaza yüklendim. Yine geldi ses. Şanzımandan olmayacağı sonucuna vardım kendi bilgimle ama sizce şansımandan olma ihtimali var mı?
Merhaba, sesi dinlemeden yorum yapmak maalesef çok zor. Dilerseniz servisimize uğrayın aracı kontrol edelim.
Merhabalar aracım 2011 Qashqai 2.0 dizel otomatik.
Aracı alalı 2 yıl oldu şuan 130.000 km de.
Benim sorum aracın şanzıman yağı değişim periyodu nedir ve triger bakım yada değişim nasıl oluyor periyodu varmıdır varsa nedir. Şimdiden teşekkür ederim.
Merhaba, 45 ile 60 bin arası değişim önerilir
Iyi gunler 2011 otomatik juke
Sanzuman yag kapasitesi nekadar.gecen yag degisiminde icinden 2lt yag cikti diye tekra 2lt yag konuldu.bilincsizce mi yapildi yanlis eksik mi konuldu acaba
bilgilendiriseniz sevinirim
Merhaba 5 litre koyulup seviye kontrolü yapılabilir.
Son Yazılar
Son Yorumlar
Arşivler
Kategoriler